z Watykanu
Przepisy liturgiczne dotyczące przyszłego błogosławionego Jana Pawła II |
|
2011-04-12
Wspomnienie liturgiczne bł. Jana Pawła II będzie obchodzone 22 października.
Będzie ono obowiązkowe w diecezji rzymskiej oraz w całej Polsce. Specjalny
dekret w tej sprawie wydała Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny
Sakramentów w związku ze zbliżającą się beatyfikacją Papieża Polaka. Dokument
reguluje sprawy związane z kultem nowego błogosławionego. Jak mówi ks. Arkadiusz
Nocoń z Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, dykasteria
starała się pogodzić liturgiczne wymogi związane z ograniczonością kultu
przysługującego błogosławionemu oraz znaczenie postaci Jana Pawła II dla
Kościoła. Stąd m.in. wyznaczenie daty wspomnienia na 22 października, co pozwala
uniknąć niedogodności liturgicznych związanych dniem śmierci – 2 kwietnia – bądź
rocznicą wyboru – 16 października.
„Beatyfikacja, czy wyniesienie do
chwały ołtarzy, jak czasami mówimy, zezwala, aby nowemu błogosławionemu można
było oddawać w Kościele kult. Beatyfikacja nie jest jednak kanonizacją i kultu
błogosławionego nie można stawiać na równi z czcią, jaką oddajemy w Kościele
świętym. Z drugiej strony osoba Jana Pawła II była zupełnie wyjątkowa. Był
przecież znany na całym świecie. Od dnia śmierci był uważany za świętego. To nie
jest zwykły błogosławiony – moglibyśmy powiedzieć. Dlatego dekret wydany przez
Kongregację Kultu Bożego 2 kwietnia 2011 i opublikowany 12 kwietnia w
L’Osservatore Romano stara się jakoś pogodzić te dwie kwestie, tzn. ograniczenie
wynikające z beatyfikacji i wyjątkowość przyszłego błogosławionego.
O
czym mówi ten dekret?
W pierwszej części mowa jest o tym, kiedy mogą
się odbywać Msze dziękczynne za beatyfikację i jakie mogą być użyte teksty
liturgiczne podczas tej Mszy św. Jako tekst własny, czyli tekst poświęcony w
sposób szczególny osobie Jana Pawła II i odmawiany podczas jego wspomnień
liturgicznych, została zatwierdzona jedynie kolekta. Przypomnijmy, że chodzi o
pierwszą modlitwę, jaką kapłan odmawia w czasie Mszy, po słowach «módlmy się» i
po krótkim milczeniu.
Kolekta
Boże, bogaty w
miłosierdzie, z Twojej woli błogosławiony Jan Paweł II, papież, kierował
całym Kościołem, spraw, prosimy, abyśmy dzięki jego nauczaniu z ufnością
otworzyli nasze serca na działanie zbawczej łaski Chrystusa, jedynego
Odkupiciela człowieka. Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego,
Bóg, przez wszystkie wieki wieków.
Wsłuchując się w słowa tej kolekty
zauważyliśmy od razu wyraźne nawiązanie do dwóch encyklik papieskich. Pierwsze
słowa: «Boże, bogaty w miłosierdzie...», to odwołanie się do encykliki Dives
in misericordia. Zaś końcowe słowa modlitwy: «...jedynego Odkupiciela
człowieka» przywołują pierwszą encyklikę Jana Pawła II Redemptor
hominis.
Warto jeszcze zwrócić uwagę na pewien szczegół – to
wiadomość zwłaszcza dla liturgistów, którzy mogą być zdumieni faktem, że w
modlitwie pojawia się liczebnik porządkowy Jan Paweł II. W dotychczasowych
kolektach w mszale polskim wymieniano tylko imię papieża, opuszczając
towarzyszący mu liczebnik. Wystarczy spojrzeć na kolektę Piusa V, czy Piusa
X.
W przypadku Jana Pawła II zdecydowano się w tłumaczeniach na języki
nowożytne pozostawić w kolekcie to słowo «drugi», ponieważ uznano, że liczebnik
ten jest integralnie związany z imieniem Papieża. Nie jest to więc przeoczenie
tłumacza.
Data obchodu liturgicznego wspomnienia Jana Pawła
II
O tym mówi kolejny punkt Dekretu. Wielu ludzi spodziewało się
bowiem, że wspominać Jana Pawła II będziemy 2 kwietnia, w dniu jego śmierci, czy
16 października, w dniu jego wyboru na Stolicę Piotrową. Obydwie te daty,
uzasadnione i piękne, stwarzały jednak pewną trudność. 2 kwietnia na ogół mamy
Wielki Post czy okres wielkanocny, czyli tak ważne okresy liturgiczne, że
wspomnienie Jana Pawła II musiałoby im ustąpić pierwszeństwa. 16 października z
kolei mamy już w kalendarzu wspomnienie obowiązkowe wielkiej świętej, Jadwigi
Śląskiej. Dlatego też zdecydowano, aby jako datę obchodu Jana Pawła II przyjąć
dzień inauguracji jego pontyfikatu, czyli 22 października.
Jeśli
natomiast chodzi o stopień obchodu, to tutaj też, biorąc pod uwagę znaczenie
postaci Jana Pawła II, zdecydowano, że w całej Polsce i w diecezji rzymskiej
będzie to wspomnienie obowiązkowe, co jest dużym wyjątkiem w stosunku do
obowiązujących norm liturgicznych, które taki stopień obchodu i taki – nazwijmy
to tak – «obszar geograficzny» przewidują jedynie dla świętych”.
RV
|