Święto Podwyższenia Krzyża św. |
|
2021-09-14
Do połowy XX wieku w kalendarzu liturgicznym Kościoła katolickiego można było
znaleźć dwa ważniejsze święta poświęcone Krzyżowi św.: znalezienia i
podwyższenia Krzyża świętego. Miały one przypominać wydarzenia związane z cenną
relikwią świętego drzewa, na którym wisiało Zbawienie Świata.
U Żydów zwyczajem było
wykopywać dół blisko miejsca, gdzie zwłoki osób skazanych na śmierć były
grzebane i wrzucać weń wszystko co służyło do wykonania wyroku. Przedmioty te
budziły bowiem wstręt ogólny, dlatego starano się je usunąć z oczu na zawsze.
Zgodnie z tą praktyką zakopane zostało także drzewo krzyża, na którym mękę i
śmierć poniósł Pan Jezus na Kalwarii.
Przez wieki cenne pamiątki
Wielkiego Piątku spoczywały w ziemi. Dopiero w r. 326 św. Helena odszukała je.
Odkopano trzy krzyże, gwoździe i napis z krzyża Zbawiciela. Historię tego
wydarzenia opisują: Nicefor, Sokrates, Teodoret a także inni autorowie.
Świadectwa te różnią się co do opisu sposobu rozpoznania, który ze
znalezionych krzyży należał do Zbawiciela. Jedne z relacji twierdzą, że z porady
biskupa jerozolimskiego Makarego przykładano je do chorej kobiety, i że ją
Chrystus uzdrowił, inne, iż do zmarłej, która za dotknięciem prawdziwego Drzewa
Zbawienia zmartwychwstała.
Św. Helena jedną część prawdziwego krzyża dała
swemu synowi cesarzowi Konstantemu Wielkiemu, drugą, wraz z napisem, przesłała
do Rzymu, trzecią, największą, umieszczoną w srebrnej skrzyni pozostawiła w
kościele Jerozolimskim.
W 614 r. król perski Chozroez zdobywszy
Jerozolimę zrabował tę relikwię, jednak w nadziei uzyskania sutego okupu od
chrześcijan nie naruszył pieczęci, którą była ona zabezpieczona. 14 lat później
zwycięski cesarz Herakliusz odebrał ją poganom nietkniętą. W roku 629 za
patriarchy jerozolimskiego Zachariasza (który sam będąc w niewoli czuwał nad tą
relikwią), cesarz Herakliusz złożył ją z powrotem w kościele w
Jerozolimie.
Trudno stwierdzić dokładnie kiedy i gdzie zaczęto obchodzić
dwa święta na cześć Krzyża św. Benedykt XIV powołując się na św. Jana
Chryzostoma twierdził, że zarówno na Wschodzie i na Zachodzie już w IV wieku 14
września obchodzono pamiątkę ukazania się znaku Krzyża Konstantynowi Wielkiemu
podczas bitwy przy Moście Mulwijskim ( 312 r.), w której cesarz
pokonał przeważające siły Maksencjusza.
Święto to jeszcze
uroczyściej obchodzono po znalezieniu relikwii Krzyża św. Odebranie relikwii z
rąk niewiernych uczczono ustanowieniem w VIII w. nowego święta Podwyższenia
Krzyża Świętego (Exaltationis s. Crucis), obchodzonego odtąd przez Kościół 14
września, a na obchód uroczystości Znalezienia Krzyża świętego (Inventionis s.
Crucis) wyznaczono dzień 3 maja (w Polsce przesunięty na 4 maja).
Reforma
liturgiczna z roku 1969 oba święta połączyła w jedno, które pod nazwą święta
Podwyższenia Krzyża świętego Kościół obchodzi 14 września.
Na
podstawie Encyklopedii Kościelnej, t. XI, Warszawa 1878
źródło: PiotrSkarga.pl
|