odnośnie do tworzenia Ordynariatów Personalnych dla Anglikanów
nawiązujących pełną komunię z Kościołem katolickim
W ostatnim okresie Duch Święty pobudził grupy anglikanów, by wiele razy i
usilnie prosili o przyjęcie, także grupowe do pełnej komunii katolickiej.
Stolica Apostolska na takie prośby odpowiedziała przychylnie. Istotnie, Następca
Piotra, któremu Pan Jezus zlecił zadanie zapewnienia jedności episkopatu oraz
przewodniczenia i gwarantowania powszechnej komunii wszystkich
Kościołów[1] nie może nie zapewnić środków niezbędnych do realizacji
tego świętego pragnienia.
Kościół, lud zgromadzony w jedności Ojca, Syna i Ducha
Świętego[2], został ustanowiony przez naszego Pana Jezusa Chrystusa
jako „sakrament, czyli znak i narzędzie wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i
jedności całego rodzaju ludzkiego”[3]. Każdy podział między ludźmi
ochrzczonymi w Jezusie Chrystusie jest raną wobec tego czym jest Kościół i dla
czego Kościół istnieje; rzeczywiście „ten podział otwarcie sprzeciwia się woli
Chrystusa i jest zgorszeniem dla świata, a nadto szkodzi najświętszej sprawie
głoszenia Ewangelii wszelkiemu stworzeniu”[4]. Właśnie z tego względu
Pan Jezus, zanim przelał swą Krew dla zbawienia świata, modlił się do Ojca o
jedność swoich uczniów[5].
To Duch Święty, zasada jedności, tworzy Kościół jako komunię[6].
Jest on zasadą jedności wiernych w nauczaniu Apostołów, w łamaniu Chleba i
modlitwie[7]. Jednakże Kościół, analogicznie do tajemnicy Słowa
Wcielonego jest nie tylko niewidzialną wspólnotą duchową, lecz jest także
widzialny[8]; rzeczywiście „wyposażona w hierarchiczne organy
społeczność i zarazem mistyczne Ciało Chrystusa, widzialne zgromadzenie jak i
wspólnota duchowa, Kościół ziemski i Kościół bogaty w dobra niebieskie – nie
mogą być pojmowane jako dwie odrębne rzeczy, lecz tworzą one jedną złożoną
rzeczywistość, w której zrasta się pierwiastek ludzki i Boski”[9].
Komunia ochrzczonych w nauczaniu Apostołów oraz łamaniu Eucharystycznego Chleba
ukazuje się widzialnie w więzach wyznania wiary w całej jej pełni, w
celebrowaniu wszystkich sakramentów ustanowionych przez Chrystusa oraz w rządach
kolegium biskupów zjednoczonych ze swą głową, Biskupem
Rzymu[10].
Jedyny Kościół Chrystusa, który w Symbolu Wiary wyznajemy jako jeden,
święty, katolicki i apostolski, „trwa w Kościele katolickim, rządzonym przez
Następcę Piotra oraz biskupów pozostających z nim w komunii, chociaż i poza jego
organizmem znajdują się liczne pierwiastki uświęcenia i prawdy, które jako
właściwe dary Kościoła Chrystusowego nakłaniają do katolickiej
jedności”[11].
W świetle takich zasad eklezjologicznych niniejsza Konstytucja Apostolska
przedstawia ogólną strukturę normatywną regulującą ustanawianie i życie
Ordynariatów Personalnych dla tych wiernych anglikańskich, którzy pragną wejść w
pełną komunię z Kościołem katolickim jako grupy. Konstytucję tę uzupełniają
Normy Uzupełniające wydane przez Stolicę Apostolską.
I. § 1. Ordynariaty Personalne dla anglikanów nawiązujących pełną komunię z
Kościołem katolickim są ustanawiane przez Kongregację Nauki Wiary w obrębie
granic terytorialnych określonej Konferencji Biskupów w konsultacji z tą
Konferencją.
§ 2. Na terytorium danej Konferencji Biskupów zależnie od potrzeb może być
ustanowiony jeden albo więcej Ordynariatów.
§ 3. Każdy z Ordynariat na mocy samego prawa (ipso iure) posiada publiczną
osobowość prawną; pod względem prawnym można go przyrównać do
diecezji[12].
§ 4. Ordynariat składa się z wiernych świeckich, duchowieństwa oraz
członków Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego,
pierwotnie należących do Wspólnoty Anglikańskiej, a obecnie znajdujących się w
pełnej komunii z Kościołem katolickim, albo tych, którzy otrzymują sakramenty
inicjacji chrześcijańskiej w obrębie jurysdykcji Ordynariatu.
§ 5. Katechizm Kościoła Katolickiego stanowi autentyczny wyraz wiary
katolickiej wyznawanej przez członków Ordynariatu.
II. Ordynariat Personalny zarządzany jest zgodnie z normami prawa
powszechnego i obecnej Konstytucji Apostolskiej i podlega Kongregacji Nauki
Wiary oraz innych dykasterii Kurii Rzymskiej według ich kompetencji. Zarządzany
jest też Normami Uzupełniającymi a także innymi specyficznymi normami danymi dla
każdego Ordynariatu.
III. Nie wykluczając celebracji liturgicznych według Rytu Rzymskiego,
Ordynariat może sprawować Najświętszą Eucharystię oraz inne sakramenty, Liturgię
Godzin oraz inne celebracje liturgiczne według ksiąg liturgicznych właściwych
tradycji anglikańskiej, zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską, aby w obrębie
Kościoła katolickiego zachować tradycje liturgiczne, duchowe i duszpasterskie
Wspólnoty Anglikańskiej jako cenny dar, karmiący wiarę członków Ordynariatu oraz
skarb, którym można się dzielić z innymi.
IV. Ordynariat Personalny powierzony jest opiece duszpasterskiej
Ordynariusza, mianowanego przez Biskupa Rzymu.
V. Władza (potestas) Ordynariusza jest:
a. zwyczajna: związana samym
prawem z urzędem jaki powierzy mu Biskup Rzymu, zarówno w odniesieniu do forum
wewnętrznego jak i zewnętrznego;
b. wikarialna: wypełniana w imieniu Biskupa Rzymu;
c. personalna: wykonywana wobec wszystkich, którzy należą do
Ordynariatu.
Władzę tę należy wypełniać wspólnie, wraz z lokalnym Biskupem
Diecezjalnym, w przypadkach przewidzianych w Normach Uzupełniających.
VI. § 1. Ci, którzy posługiwali jako anglikańscy diakoni, księża lub
biskupi, którzy wypełniają wymogi stawiane przez prawo kanoniczne
[13] i którzy nie mają przeszkód z powodu nieprawidłowości czy innych
przeszkód [14] mogą przez Ordynariusza zostać przyjęci jako kandydaci
do sakramentu święceń w Kościele katolickim. W przypadku duchownych żonatych,
należy przestrzegać norm zawartych w encyklice papieża Pawła VI „Sacerdotalis
coelibatus”, nr 42 [15] oraz w Deklaracji „In June” [16].
Duchowni nieżonaci muszą podlegać normie celibatu kapłańskiego zgodnie z kan.
277§ 1.
§ 2. Ordynariusz, zachowując w pełni dyscyplinę odnośnie do celibatu
kapłańskiego w Kościele Łacińskim, z reguły dopuści do święceń kapłańskich
jedynie mężczyzn nieżonatych. Może skierować prośbę do Biskupa Rzymu, jako
odstępstwo od kan. 277§ 1, by w poszczególnych przypadkach rozpatrywanych
indywidualnie dopuścić do święceń kapłańskich także mężczyzn żonatych, zgodnie z
obiektywnymi kryteriami zaaprobowanymi przez Stolicę Apostolską.
§ 3. Inkardynacja duchownych uregulowana zostanie zgodnie z normami prawa
kanonicznego.
§ 4. Kapłani inkardynowani do Ordynariatu, stanowiący jego prezbiterium
powinni też troszczyć się o więź jedności z prezbiterium diecezji, na której
terenie wypełniają swoją posługę. Powinni też krzewić wspólne inicjatywy
duszpasterskie i charytatywne oraz działania, które mogą być przedmiotem
uzgodnień między Ordynariuszem a lokalnym Biskupem Diecezjalnym.
§ 5. Kandydaci do sakramentu święceń w Ordynariacie powinni być
przygotowywani wraz z innymi klerykami, zwłaszcza w dziedzinie formacji
doktrynalnej i duszpasterskiej. Aby uwzględnić szczególne potrzeby alumnów
Ordynariatu oraz formacji w dziedzictwie anglikańskim Ordynariat może też
stworzyć programy seminaryjne, a nawet domy formacji, powiązane z już
istniejącymi wydziałami teologii katolickiej.
VII. Ordynariusz, za aprobatą Stolicy Apostolskiej może ustanowić nowe
Instytuty Życia Konsekrowanego i Stowarzyszenia Życia Apostolskiego, wraz z
prawem do powoływania ich członków do sakramentu święceń, zgodnie z normami
prawa kanonicznego. Instytuty Życia Konsekrowanego wywodzące się z anglikanizmu
i wchodzące do pełnej komunii z Kościołem katolickim, na podstawie obopólnej
zgody mogą być umieszczone pod jurysdykcją Ordynariusza.
VIII. § 1. Ordynariusz, zgodnie z normą prawa, po wysłuchaniu opinii
Biskupa Diecezjalnego miejsca, może, za zgodą Stolicy Apostolskiej, tworzyć
parafie personalne dla duszpasterstwa wiernych należących do Ordynariatu.
§ 2. Proboszczowie Ordynariatu cieszą się wszystkimi prawami i mają
wszystkie obowiązki przewidziane w Kodeksie Prawa Kanonicznego, które w
przypadkach przewidzianych w Normach Uzupełniających wypełniane są we wzajemnej
pomocy duszpasterskiej wraz z proboszczami diecezji, na terytorium której
znajduje się parafia personalna Ordynariatu.
IX. Zarówno wierni świeccy jak też Instytuty Życia Konsekrowanego i
Stowarzyszenia Życia Apostolskiego, wywodzący się z anglikanizmu i pragnący
stanowić część Ordynariatu Personalnego, powinni tę wolę wyrazić na
piśmie.
X. § 1. Ordynariusz jest w swych rządach wspomagany przez Radę
Zarządzającą, zgodnie ze Statutami zaaprobowanymi przez Ordynariusza i
zatwierdzonymi przez Stolicę Apostolską[17].
§ 2. Rada Zarządzająca, pod przewodnictwem Ordynariusza składa się z co
najmniej sześciu kapłanów i wypełnia zadania zawarte w Kodeksie Prawa
Kanonicznego dla Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów oraz wymienione w
Normach Uzupełniających.
§ 3. Ordynariusz powinien utworzyć Radę ds. Ekonomicznych, zgodnie z normą
Kodeksu Prawa Kanonicznego i zadaniami tam wymienionymi[18].
§ 4. Aby sprzyjać konsultacji wiernych w Ordynariacie, należy utworzyć Radę
Duszpasterską[19].
XI. Ordynariusz powinien co pięć lat udawać się do Rzymu, aby złożyć wizytę
„ad limina Apostolorum” i za pośrednictwem Kongregacji Nauki Wiary, a także za
pośrednictwem Kongregacji ds. Biskupów oraz Kongregacji ds. Ewangelizacji
Narodów przedstawić Biskupowi Rzymu relację na temat stanu Ordynariatu.
XII. Trybunałem kompetentnym dla spraw sądowych jest ten sąd diecezjalny, w
którym mieszka jedna ze stron, chyba że Ordynariat utworzy własny trybunał. W
takim wypadku trybunałem apelacyjnym będzie ten, jaki wyznaczy Ordynariat i
zaaprobuje Stolica Apostolska.
XIII. Dekret tworzący Ordynariat określi miejsce jego stolicy i jeśli
uznane to zostanie za stosowne, jaki będzie jego główny kościół.
Pragniemy, aby nasze dyspozycje i normy były ważne i skuteczne teraz i
przyszłości, niezależnie, gdyby to było konieczne, od konstytucji i zarządzeń
apostolskich wydanych przez naszych poprzedników, lub innych przepisów, nawet
tych wymagających specjalnej wzmianki czy odwołania.
Dane w Rzymie, u św. Piotra, 4 listopada 2009, we wspomnienie św. Karola
Boromeusza.
Benedykt XVI
Przypisy
[1] Por. Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna „Lumen
gentium”, 23; Kongregacja Nauki Wiary, List „Communionis notio”, 12;
13.
[2] Por. Konstytucja dogmatyczna „Lumen gentium”, 4; Dekret
„Unitatis redintegratio”, 2.
[3] Konstytucja dogmatyczna „Lumen
gentium”, 1.
[4] Dekret „Unitatis redintegratio”,
1.
[5] Por. J 17,20-21; Dekret „Unitatis redintegratio”,
2.
[6] Por. Konstytucja dogmatyczna „Lumen gentium”,
13.
[7] Por. tamże; Dz 2,42.
[8] Por. Konstytucja
dogmatyczna „Lumen gentium”, 8; List „Communionis notio”, 4.
[9]
Konstytucja dogmatyczna „Lumen gentium“, 8
[10] Por. KPK, kan.
205; Konstytucja dogmatyczna „Lumen gentium”, 13; 14; 21; 22; Dekret „Unitatis
redintegratio”, 2; 3; 4; 15; 20; Dekret „Christus Dominus”, 4; Dekret „Ad
gentes”, 22.
[11] Konstytucja dogmatyczna „Lumen gentium, 8;
Dekret „Unitatis redintegratio”, 1; 3; 4; Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja
„Dominus Iesus”, 16.
[12] Por. Jan Paweł II, Konstytucja
Apostolska „Spirituali militum curae”, 21 kwietnia 1986, I §
1.
[13] Por. KPK, kanony 1026-1032
[14] Por. KPK,
kanony 1040-1049
[15] Por. AAS 59 (1967), 674
[16]
Por. Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja z 1 kwietnia 1981, w: „Enchiridion
Vaticanum” 7, 1213.
[17] Por. KPK, kanony
495-502.
[18] Por. KPK, kanony 492-494.
[19] Por.
KPK, kan. 511.